Cúng lễ Vu Lan như thế nào là đúng với đạo Phật

Lễ Vu Lan đang đến rất gần. Theo phong tục truyền thống của người Việt Nam, đây là dịp mà con cháu bày tỏ lòng biết ơn chân kính tới ông bà, cha mẹ. Vậy cúng lễ Vu Lan như thế nào để đúng với đạo Phật?

Chúng ta đều biết, trong đạo Phật và trong lòng đạo hiếu của người Việt, chữ “Hiếu” luôn được đề cao và coi trọng bậc nhất. Phật giáo du nhập vào nước ta được hơn 2000 năm. Do vậy, tư tưởng, quan niệm cũng như cách hành xử hiếu đạo của người Việt và chữ “Hiếu” trong giáo lý Phật giáo được coi là một.

Lòng hiếu đạo được đức Phật rất đề cao. Trong các điều phúc, không có phúc nào lớn bằng việc con cái có hiếu với đấng sinh thành, hậu vận của cha mẹ chính là nhờ vào con cái. Trong các điều tội thì tội bất hiếu được coi là tội nặng nhất.

Trên con đường hiếu đạo, Đức Phật có khuyên răn rằng, người con biết vâng lời và theo sự hướng nghiệp của cha mẹ chính là người con có hiếu. Khi cha mẹ còn sống thì lo chăm sóc, phụng dưỡng, lúc cha mẹ mất đi thì lo lễ cầu siêu. Đó tuy chỉ là việc giản đơn nhưng cần nhất là cái tâm và lòng thành của mỗi người. Nhưng sau này, một bộ phận không nhỏ người Việt lại biến lễ Vu Lan thành một nghi lễ báo đáp nhưng lại mang tính chất phàm tục nhiều hơn.

Cúng Rằm tháng Bảy, gia đình nào cũng chuẩn bị một mâm cỗ thật hoành tráng, linh đình rồi đặt lên bàn thờ. Mọi người quan niệm rằng, vào ngày này các vong linh người khuất được xá tội, cửa ngục mở ra để ông bà, cha mẹ trở về thăm dương thế và đón nhận sự hiếu kính của con cháu. Con cháu thì làm mâm cao cỗ đầy, cầu cúng, báo đáp. Họ tự nhủ rằng, sự hiếu lễ nằm ở độ to của mâm cỗ.

Tuy nhiên, việc làm trên dưới con mắt và giáo lý của nhà Phật thì lại sinh ra cái tội cho ông bà, cha mẹ, người đã khuất. Bởi khi còn sống, ông bà, cha mẹ của họ cũng đã từng gây ra tội sát sinh, cúng lễ mặn vào ngày Rằm. Bây giờ, con cháu của họ lại tiếp tục sát sinh cúng ông bà, cha mẹ, khiến tội lỗi của họ lại càng nặng. Chính vì vậy, cúng Lễ Vu Lan, con cháu nên làm lễ chay, tuyệt đối tránh việc sát sinh, giết hại động vật.

 

Cúng Lễ Vu Lan tại nhà, gia chủ cần chuẩn bị lễ vật gì?

Cha ông ta có dạy rằng” trách bỏ giỗ chứ chẳng ai trách giỗ mọn”. Vì thế, việc cầu cúng ngày nay, dù có điều kiện hay không, gia chủ chỉ cần bát cơm, rau đậu, tượng trưng cho sự đạm bạc, tinh khiết là đủ. Cái quan trọng phải ở lòng thành của mỗi người. Cúng thần Phật hay cúng gia tiên điều cốt lõi vấn là lòng thành kính của mình, gia chủ không nên dâng lễ vật mang tính vật chất để mong cầu, bởi điều đó tỏ cái tâm của người vụ lợi.

Những việc nên làm để tỏ lòng biết ơn tới người đã khuất

Để bày tỏ tấm lòng biết ơn tới người đã khuất, con cháu nên tích đức hành thiện, giúp đỡ người nghèo khó, chia sẻ với những người khổ đau. Bên cạnh đó, để tưởng nhớ đến cha mẹ, ông bà, thế hệ sau nên nhắc Nhở cho con cháu sống noi gương theo truyền thống đạo hiếu, “uống nước nhớ nguồn” của người Việt Nam ta từ xưa tới nay.

Đấy là sự tưởng nhớ, báo đáp lớn nhất đối với người đã rời xa cõi trần. Còn ở chùa chiền, chúng tôi khuyên các Phật tử nên làm những việc phúc trong tháng Bảy âm lịch như bố thí, cúng dường cho những người khổ đau hay lên chùa thắp hương, tụng kinh niệm phật để cầu siêu cho tổ tiên, ông bà, cầu phúc cho cha mẹ sống khỏe, sống vui. Đó chính là ý nghĩa của chữ “Hiếu” trong dịp lễ Vu Lan này.

Cúng lễ Vu Lan có nên đốt nhiều vàng mã?

Thời hiện đại ngày nay, người dân có quan niệm “trần thế nào, âm thế ấy”. Khi sống có nhà cửa, xe cộ, điều hòa tủ lạnh… thì lúc thác đi người âm cũng cần có đầy đủ những thứ đó. Vì thế, con cháu thi nhau đốt vàng mã, xe máy, ô tô, quần áo, “biệt phủ” bằng giấy… như một cách báo hiếu “tốt” nhất. Phật giáo cho rằng, những hành động như vậy trong dịp cũng Lễ Vu Lan nói riêng và các ngày giỗ chạp, lễ Tết bình thường… không hề có lợi ích gì. Bởi khi người ta thác đi, thần thức có thể trở lại dương thế đầu thai làm người hoặc vãng sinh Phật quốc, không ai muốn người thân của mình thác sinh vào cảnh giới đầy khổ đau. Ai cũng mong người thân của mình khi mất đi, thần thức được về cảnh giới an lành của nhà Phật. Mà cảnh giới của nhà Phật thì không cần phải có những đồ vàng mã như thế.

Việc người còn sống đốt vàng mã cho người đã khuất chẳng khác nào luôn nghĩ rằng người khuất đã về cảnh giới khổ đau. Giáo lý Phật gia không dạy như vậy. Vào ngày lễ Vu Lan tháng 7 âm lịch, tất cả tăng ni, Phật tử đều giải thích cho người dân, nếu hiếu kính với cha mẹ thì chỉ cần đăng trà, quả, thực, hương hoa lễ Phật, làm việc thiện và cháu con tụ họp nhau để cùng cầu nguyện cho người đá khuất được siêu thoát. Đốt vàng mã vừa tốn kém tiền của, lại dễ sinh hỏa hoạn, lại nhạo báng cuộc sống của người quá cố. Việc đốt vàng mã cúng Lễ Vu Lan vô hình trung thể hiện sự bất kính với gia tiên, ông bà… khi họ đã về thế giới bên kia.

Nhiều gia chủ muốn lên chùa lễ Phật làm lễ Vu Lan. Điều này không có gì khó khăn cả. Người dân có thể cầu tụng, phóng sinh làm phúc tại các chùa địa phương. Ngoài ra, nên viết tên tuổi của người qúa cố để đọc trước ban thờ Phật, để cầu xin được sự tiếp độ. Những lời cầu nguyện thành ý của mỗi người sẽ giúp các vong linh siêu sinh về vùng cực lạc.